Ρόλος του πατέρα & της μητέρας, πατρική επιμέλεια

Πατρική επιμέλεια τηα Ευας Τσεχιλίδου

Είναι σωστό να εξετάσουμε τον ρόλο του πατέρα και εκτός των πλαισίων της οικογενείας, δηλ. σε περίπτωση χωρισμού, όταν η οικογένεια είναι διασπασμένη.
Συγκεκριμένα:
Μητρική επιμέλεια
Μετά από ένα διαζύγιο και όταν η επιμέλεια έχει δοθεί στην μητέρα, ο ρόλος του πατέρα είναι και πρέπει να είναι ουσιαστικός και σημαντικός, με την συχνή και εποικοδομητική επαφή με τα παιδιά του.

Δυστυχώς όμως, αυτό δεν συμβαίνει συχνά, είτε γιατί ο πατέρας λόγω ειδικών συνθηκών αποφεύγει να δει το παιδί, είτε γιατί η μητέρα προσπαθεί με έμμεσο ή και άμεσο τρόπο να το απομακρύνει από τον πατέρα.

Εξετάζοντας την περίπτωση που ο πατέρας δεν αδιαφορεί και δεν παραγκωνίζεται μετά το διαζύγιο, βλέπουμε ότι επιδρά θετικά και έντονα σην συναισθηματική και κοινωνική ζωή και ανάπτυξη των παιδιών του. Ιδιαίτερα ευεργετική είναι η κατάσταση κατά την οποία η μητέρα συνεργάζεται με τον πατέρα για την ανατροφή και διαπαιδαγώγηση των παιδιών· έτσι το παιδί δεν αισθάνεται παραμελημένο.

Πέρα όμως από αυτή την τέλεια -και σπάνια- περίπτωση επικοινωνίας, έχουμε και κάποιους άλλους τύπους. Ο ένας είναι όταν ο πατέρας παίρνει το παιδί στο σπίτι για το Σαββατοκύριακο, τις διακοπές, τις αργίες κτλ. Έτσι ο πατέρας επιτρέπει στο παιδί να "εισβάλλει" στη νέα του ζωή. Το παιδί αισθάνεται(;) σαν να βρίσκεται στο σπίτι του, με το ν' ασχολείται με διάφορες δουλειές στο σπίτι του πατέρα. Επιπλέον, σ' αυτή την περίπτωση ο πατέρας συζητά με το παιδί, λύνουν τα υπάρχοντα προβλήματα κι έτσι, με το να υπάρχει φιλική ατμόσφαιρα, το παιδί δεν νιώθει άβολα και αμήχανα κοντά στον πατέρα του.

Μια άλλη περίπτωση επικοινωνίας είναι όταν ο πατέρας βλέπει μεν το παιδί, αλλά δεν είναι μια από τις κυριότερες μέριμνές του. Σε αυτή την περίπτωση, ο πατέρας παίρνει το παιδί για βόλτα, τρώνε σε κάποιο εστιατόριο, πάνε κινηματογράφο ή στο λούνα πάρκ κι έπειτα το επιστρέφει στην μητέρα του. Έτσι, δεν το αφήνει να πάρει μέρος στην καινούρια προσωπική ζωή του. Οι πατέρες αυτού του τύπου λέγονται "πατέρες της Disneyland".

Η τελευταία και χειρότερη περίπτωση είναι αυτή κατά την οποία ο πατέρας εκμεταλεύεται την παρουσία του παιδιού για να εκτοξεύσει τα βέλη του προς την μητέρα, να την μειώσει, να την υποβιβάσει και να κάνει το παιδί να πιστέψει ότι αυτή είναι υπεύθυνη για το διαζύγιο. Έτσι, η συνάντηση αυτή δεν βοηθάει το παιδί να ξεπεράσει την ιδέα του διαζυγίου, αντίθετα οξύνει το πρόβλημα με προφανείς επιπτώσεις στην ομαλή ανάπτυξη του παιδιού, το οποίο αισθάνεται πικρία και φοβάται ότι ο πατέρας επιδιώκει συναντήσεις όχι από αγάπη αλλά από σκοπιμότητα, για να το στρέψει αρνητικά προς την μητέρα του.(51)

Πατρική επιμέλεια

Είναι ένα νέο σχεδόν φαινόμενο, γι' αυτό οι γνώσεις των ερευνητών ως προς τα αποτελέσματα για τα παιδιά, είναι περιορισμένες. Θα σκεφτόταν κανείς, πως ο πατέρας στον οποίο δίνεται η επιμέλεια των παιδιών μετά από ένα διαζύγιο, είναι κάποιος ριζοσπαστικός τύπος, μικρής ηλικίας. Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα· αντίθετα είναι μεσήλικας και κατέχει αρκετά υψηλές κοινωνικοοικονομικές θέσεις.

Επιπλέον, όταν έχει την επιμέλεια, δέχεται απλόχερα την βοήθεια από τον περίγυρό του: από γονείς, συγγενείς, γείτονες κι επαινείται γι' αυτό το τόλμημα που επιχειρεί να διεκπεραιώσει.

Όλα αυτά, βέβαια, έρχονται σε αντίθεση με την κατάσταση που επικρατεί στην μητρική επιμέλεια, όπου θεωρείται κάτι φυσιολογικό, ο ρόλος της δεν αναγνωρίζεται όσο πρέπει και δεν επαινείται γι' αυτό το δύσκολο έργο που καλείται να επιτελέσει.

Ο πατέρας δεν είναι ανίκανος στο να αναθρέψει τα απιδιά του σωστά. Σε μερικούς τομείς βέβαια υστερεί σε σχέση με τη σύζυγό του, όμως προσπαθεί φιλότιμα να υπερπηδήσει κάποια εμπόδια. Γενικά καταβάλλει προσπάθειες ώστε να μην γίνεται αδέξιος και επιπόλαιος.

Παρ' όλα αυτά, κατά την πατρική επιμέλεια, τα παιδιά μένουν τις περισσότερες ώρες σε παιδικούς σταθμούς ή με διάφορα πρόσωπα που προσφέρουν βοήθεια. Το θετικό είναι σ' αυτή την περίπτωση, ότι τα παιδιά συναντώνται συχνά με την μητέρα τους, σ' αντίθεση με την μητρική επιμέλεια