ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ-ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ-ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ

Ο κόσμος των διαζυγίων είναι τρομακτικός για κάθε παιδί. Ακόμη και όταν οι γονείς χωρίζουν φιλικά, τα παιδιά μπορεί να εξαναγκαστούν να εξισορροπούν την αγάπη και το χρόνο τους μεταξύ των δυο γονέων.
Αλλά όταν ένα διαζύγιο γίνεται ιδιαίτερα «τοξικό», τα παιδιά μπορεί να γίνουν στόχος μιας αδιάκοπης σταυροφορίας που γίνεται από το έναν γονέα, να καταστρέψει τη σχέση του παιδιού με τον άλλο γονέα. Οι ειδικοί το ονομάζουν αυτό «γονική αποξένωση», δηλαδή μια επίμονη «εκστρατεία» από έναν γονέα να δηλητηριάσει τη σχέση του παιδιού με τον άλλο γονέα.
Χαρακτηριστικές τακτικές περιλαμβάνουν ψεύδη ή ασταθείς ισχυρισμούς για τον γονέα-στόχο, με ταυτόχρονη άρνηση να αφήσει το παιδί να έρθει σε επαφή μαζί του ή ακόμη και με τιμωρία του παιδιού όταν εμφανίζει σημάδια αγάπης προς τον γονέα-στόχο.
Οι ειδικοί ισχυρίζονται ότι αυτό μπορεί να φτάσει ακόμη και κακοποίηση του παιδιού, σε πιο ακραίες περιπτώσεις.
Pamela Richardson
Για σχεδόν 12 χρόνια, η Pamela Richardson σπάνια έβλεπε το γιο της, Dash, επειδή εξαιτίας της «εκστρατείας», ο πρώην σύζυγός της πλήρωνε έναντι αυτής.
Σύμφωνα με την Richardson, μετά τη διάλυση του γάμου της, ο σύζυγός της που είχε στην επιμέλειά του τον τότε 4-χρονο γιο, έκανε ό,τι μπορούσε για να αποξενώσει τον Dash από τη μητέρα του (προσποίηση ασθένειας, και διάφορες δραστηριότητες για τον Dash, προκειμένου να εμποδίσει επισκέψεις) και έφτασε ακόμη και να πετύχει την απαγόρευση παρουσίας της Richardson στο σχολείο του Dash.
"Ξέρετε, δεν θα έβλεπα τον Dash για έναν αριθμό μηνών, και χωρίς εμένα να προσπαθώ και να κάνω ότι κάνουν οι αποξενωμένοι γονείς – αρτοσκευάσματα στην πόρτα, φαξ, τηλεφωνήματα, σημειώματα, προσπάθεια να τον δω σε σπίτια φίλων— ό,τι μπορί να κάνει κανείς για να κρατήσει ζωντανή αυτή την κλωστή σχέσης», είπε η Richardson.
Παρόλο που μια δικαστική διαταγή της έδινε το δικαίωμα τακτικών συναντήσεων με τον Dash, η Richardson είπε ότι ο πρώην σύζυγός της έκανε ό,τι μπορούσε για να τους κρατήσει χωριστά και να πείσει το γιο τους ότι αυτή ήταν μια κακή και αδιάφορη μητέρα."Πέρασαν δυο χρόνια, και συναντήθηκε συνολικά 24 ώρες με τον Dash μέσα σε αυτά" παραπονέθηκε η Richardson.
Είπε ότι δεν ήταν η μόνη που υπέφερε εξαιτίας της αποξένωσης, αλλά κι ο Dash υπέφερε επίσης. Αποξενωμένος από τη μητέρα του, το άλλοτε χαρούμενο μικρό αγόρι μετατράπηκε σε απομονωμένο, καταθλιμμένο και θυμωμένο έφηβο.
Την 1η Ιανουαρίου 2001, ο Dash, που ήταν τότε 16 ετών, πήδηξε από τη γέφυρα Granville
Street του Vancouver, μέσα στη νύχτα, βρίσκοντας το θάνατο. Ενώ η Richardson κατηγορεί τον πρώην σύζυγό της, κατηγορεί επίσης και το δικαστικό σύστημα ότι δεν κάνει αρκετά για να επέμβει και να βοηθήσει.
"Αυτό ήταν ακραία περίπτωση, και συμβαίνει πάρα πολύ συχνά στα δικαστήρια,… είχαν την ευκαιρία να κάνουν κάτι και δεν το έκαναν", είπε η Richardson.
Γονική αποξένωση και τα δικαστήρια
Τα δικαστήρια δίνουν όλο και περισσότερη προσοχή. ΟΙ οικογενειακοί δικαστές τείνουν όλο και περισσότερο να λαμβάνουν υπόψη ζητήματα γονικής αποξένωσης όταν αποφασίζουν σχετικά με την επιμέλεια.
Ο Harvey Brownstone είναι οικογενειακός δικαστής στο Toronto και συγγραφέας ενός βιβλίου σχετικού με τις πικρές εμπειρίες ενός δικαστηρίου διαζυγίων.
"Γονείς που είναι σε ‘εκστρατεία’ να καταστρέψουν τη σχέση του παιδιού από τον άλλο γονέα μπορούν να χάσουν την επιμέλεια και, σε ακραίες περιπτώσεις, τα δικαστήρια έχουν τροποποιήσει την απόφαση της επιμέλειας υπέρ του άλλου γονέα", είπε ο Brownstone. Ενθαρρύνει τα διαζευγμένα ζευγάρια να εστιάσουν στην άσκηση ενός κοινού γονεϊκού ρόλου, παρά να χρησιμοποιούν το παιδί ως όργανο εκδίκησης, ταλαιπωρώντας το μέσα από εντατικές οικογενειακές διαμάχες.
"Ενώ μπορεί να υπάρχουν μερικά θεραπευτικά αποτελέσματα με την εξιστόρηση του πόσο τραυματική ήταν η γονεϊκή απιστία ή η κακή συμπεριφορά, στο τέλος της μέρας, ψάχνουμε για γονεϊκή ικανότητα και προσόντα", είπε. "Πρέπει να δούμε πως τα ζευγάρια θα ξαναδημιουργήσουν τον εαυτό τους από ‘πρώην σύντροφοι’ σε ‘συν-γονείς’»
Συν-γονική συνεργασία
Η σύλληψη της έννοιας της συν-γονικής συνεργασίας διαζευγμένων γονέων δεν είναι νέα ιδέα για τους ψυχολόγους Peggie Ward και Robin Deutsch. Φέρνουν κακής συναναστροφής και αποξενωτικούς γονείς, γονείς-στόχους, και τα παιδιά τους σε μια κατασκήνωση στο Vermont σε μια προσπάθεια να βοηθήσουν αυτές τις διασπασμένες οικογένειες να μάθουν νέους δρόμους να αναπτερώσουν το ηθικό των παιδιών τους.
Ο 8-χρονος Tori Cercone ξέρει από πρώτο χέρι πως αισθάνεται να είναι κανείς στη μέση ενός διαζυγίου. "Αυτό που πονάει ιδιαίτερα είναι ότι η μητέρα σου και ο πατέρας σου χωρίζουν και αντιπαθούν ο ένας τον άλλο, αλλά εσύ τους συμπαθείς και τους δυο. Και αρχίζεις να αισθάνεσαι μια δοκιμασία για το ποιον συμπαθείς περισσότερο "
Πριν 2 χρόνια, οι γονείς του Tori, Fran Beecy και Chris Cercone, δεν μπορούσαν να διανοηθούν να ότι θα βρεθούν στο ίδιο δωμάτιο μετά από τους ισχυρισμούς της Beecy σχετικά με κακοποίηση από τον πρώην σύζυγό της.
"Ώ θέε μου, με μίσησε", είπε η Beecy. «Ήμουν σαν η μεγάλη μητέρα που είναι επιφορτισμένη με τη φύλαξη της πόρτας, για να μην αφήσει τον πρώην σύζυγό της να πλησιάσει τα παιδιά της… Ήθελα μόνο να τα προστατέψω και να κρατήσω ασφαλή. Και ωστόσο αυτός, από την άλλη πλευρά, κρατούσε μια στάση του τύπου 'αυτά είναι τα παιδιά μου, θέλω να τα δω. Έχω κάθε δικαίωμα να τα δω.'"
Η κατασκήνωση διαζυγίων στο Vermont άλλαξε τα πάντα. Σήμερα, συναντιούνται όλοι μαζί, μαζεύονται για οικογενειακό δείπνο.
Όπως εξήγησε ο Cercone, "σε όποια πλευρά κι αν είσαι, είτε του αποξενωτή, είτε του αποξενωμένου, δεν έχει σημασία πως αισθανόσουν ή πως θα έρθεις στην άλλη πλευρά."
"Πιστεύω ότι είμαι καλύτερη μητέρα γιατί είμαι πιο χαρούμενη", είπε η Beecy. "Δεν προσπαθώ να δημιουργήσω εμπόδια μεταξύ των παιδιών μου και του πατέρα τους."